به گزارش واحد علم خوان دانشگاه علوم پزشکی تهران، این مطالعه که یافته‌های آن در ژورنال Scientific Reports منتشر شده است، نقش بادام را به عنوان یک غذای کاربردی سرشار از آنتی‌اکسیدان‌ها برجسته می‌کند و یک استراتژی غذایی ساده برای بهبود سلامت سلولی ارائه می‌دهد.

استرس اکسیداتیو زمانی رخ می‌دهد که گونه‌های مضر اکسیژن واکنش‌پذیر بر دفاع آنتی‌اکسیدانی بدن غلبه می‌کنند و منجر به آسیب سلولی می‌شوند و این فرآیند در پیری و بیماری‌های متعدد نقش دارد. در حالی که عوامل سبک زندگی مانند سیگار کشیدن و رژیم غذایی نامناسب این عدم تعادل را تشدید می‌کنند، غذاهای غنی از مواد مغذی می‌توانند به بازگرداندن تعادل کمک کنند. بادام، سرشار از ویتامین E، پلی فنول‌ها، چربی‌های تک غیراشباع و سایر ترکیبات زیست فعال، مدت‌هاست که به دلیل فواید سلامتی خود مورد توجه قرار گرفته‌اند، اما شواهد مربوط به تأثیر خاص آنها بر نشانگرهای زیستی اکسیداتیو تاکنون متناقض بوده است.

این بررسی سیستماتیک و متاآنالیز که بوسیله پژوهشگران دانشکده تغذیه و رژیم‌شناسی دانشگاه علوم پزشکی تهران انجام شد، داده‌های هشت کارآزمایی تصادفی کنترل‌شده شامل ۴۲۴ بزرگسال، از جمله افراد سالم، سیگاری‌ها و افراد مبتلا به چاقی یا بیماری‌های مزمن را ترکیب کرد.

پژوهشگران بر اساس دستورالعمل‌های PRISMA پایگاه‌های داده‌ای مانند PubMed، Scopus و Web of Science را تا ژانویه ۲۰۲۵ بررسی کرد و بر نشانگرهای زیستی مانند مالون دی آلدئید (MDA) - نشانگر پراکسیداسیون لیپید - سوپراکسید دیسموتاز (SOD) و گلوتاتیون پراکسیداز (GPx) - آنزیم‌های آنتی‌اکسیدان - ۸-هیدروکسی-۲'-دئوکسی گوانوزین (۸-OHdG) - نشان دهنده آسیب DNA - و اسید اوریک (UA) تمرکز کردند.

 یافته‌ها قانع‌کننده بودند: مکمل بادام در دوزهای بیش از 60 گرم در روز منجر به کاهش قابل توجه MDA OHdG ، و UA  شد، در حالی که سطح SOD را افزایش داد. هیچ اثر معنی‌داری برمیزان GPx مشاهده نشد. مدت زمان مطالعه از 4 تا 24 هفته متغیر بود و اشکال بادام شامل خام، برشته یا به صورت کره بود. با این حال، ناهمگونی بالا (مقادیر I² 92-96٪ برای برخی از پیامدها) تغییرات در طرح‌های آزمایش، دوزها و گروه‌های شرکت‌کننده را برجسته کرد و نیاز به تحقیقات استانداردتر را نشان داد.

تجزیه و تحلیل زیرگروه‌ها نشان داد که دوزهای بالاتر کلید اثربخشی هستند، بدون اینکه کاهش کلی MDA در مقادیر پایین‌تر مشاهده شود. این آزمایش‌ها که از طریق ابزار ریسک سوگیری کاکرین ارزیابی شدند، عموماً خطر کم تا متوسط ​​را نشان دادند، اگرچه سوگیری انتشار آشکار نبود. این نتایج بر اساس شواهد پیش‌بالینی بنا شده‌اند که در آن‌ها بادام باعث کاهش پراکسیداسیون لیپید و افزایش فعالیت آنزیم می‌شود و اکنون به نتایج انسانی نیز تعمیم داده می‌شود.

 این پژوهشگران می‌نویسند: «بادام می‌تواند یک راه قابل دسترس و لذت‌بخش برای مبارزه با استرس اکسیداتیو، به ویژه در جمعیت‌های در معرض خطر باشد» و از گنجاندن آن در رژیم‌های غذایی روزانه حمایت می‌کنند. با این حال، آنها هشدار می‌دهند که اگرچه یافته‌هایشان امیدوارکننده است، اما آزمایش‌های بزرگتر و طولانی‌تری برای تعیین دقیق دوزها، مدت زمان‌ها و تعاملات بهینه با سایر عوامل مانند ورزش یا داروها مورد نیاز است.

در حالیکه اقدامات بهداشت جهانی علیه بیماری‌های مزمن افزایش یافته است این متاآنالیز به مجموعه رو به رشد شواهد حمایت از مداخلات گیاهی می‌افزاید. با توجه به اینکه بادام در حال حاضر یک ماده اصلی در بسیاری از غذاها است، گنجاندن یک مشت یا بیشتر بادام در روز ممکن است راه حل آجیلی برای تقویت دفاع آنتی‌اکسیدانی باشد.

منبع خبر: https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC12350649/